قشلاق 3 روزه در دشتستان
این را که می‌خواهید برای 3 ماه زمستان قشلاق کنید توصیه نمی‌کنیم، اما در عوض یک مسافرت چندروزه به یکی از شهرهای استان بوشهر را در این فصل پیشنهاد می‌کنیم. «دشتستان» همان‌طور که از نامش پیداست، دشتی است که در مناطق جنوبی قرار گرفته و در این فصل سال، آنقدر آب و هوای مطبوعی دارد که 529 سال قبل از میلاد، کوروش را به هوس انداخت تا در این شهر کاخی زمستانی بنا کند، اما حیف که عمرش به دنیا نبود تا از این کاخ زمستانی بهره ببرد. دقت کنید که این شهر در زمان کوروش هم وجود داشته است. دشتستان از قدیمی‌ترین شهرستان‌های ایران است که نزدیک به 7 هزار سال قدمت دارد. پیشنهاد می‌کنیم در این فصل سرد، آب و هوای بهاری و تر و تازه این شهر را امتحان کنید. راستی در برنامه سفرتان به دشتستان، برنامه غذایی‌تان را تغییر دهید و برای 3، 4 روزی که در جنوب می‌گذرانید حتما یکی از وعده‌های ناهار یا شام را به «قلیه‌ماهی» و «میگوی بندری» اختصاص دهید تا در دل شهر جنوبی ایران، طعم لذیذ غذای جنوبی را بچشید.
برنامه گردشگری‌مان چطور باشد؟
در شهر برازجان همه مسیرها جز روستای پشت‌پر، نزدیک هم قرار دارند. اگر با خودروی شخصی سفر کرده‌اید که چه بهتر. در غیر این صورت هزینه کرایه خودرو چندان گران نیست و می‌توانید از خودروهای کرایه‌ای استفاده کنید. در هر صورت برای دیدن جاذبه‌های گردشگری شهرستان دشتستان 3 روز می‌تواند کافی باشد.
روز اول: از قلعه مشیرالملک یا به اصطلاح محلی‌ها، دژ برازجان دیدن کنید که در شرق میدان امام قرار گرفته و تا مهمانپذیر توحید (اگر محل اقامت‌تان باشد) 100 متر بیشتر فاصله ندارد. طبق آنچه در تاریخ آورده شده قلعه مشیرالملک، کاروانسرایی بوده که در دوره قاجاریه به فرمان مشیرالملک شیرازی ساخته شد و به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردش به عنوان یک اثر ملی هم به ثبت رسید.
در جنوب غربی شهر برازجان و در 500 متری ابتدای جاده برازجان ـ بوشهر کاخ کوروش یا چرخاب قرار دارد. کاخ چرخاب یکی از کاخ‌های زمستانی کوروش هخامنشی در شهرستان دشتستان بود که سال 529 قبل از میلاد مسیح به دستور کوروش ساخته شد ولی با مرگ کوروش ناتمام ماند و فقط ته‌ستون‌های آن بنا شد. حالا هم بعد از 38 سال از کشف این اثر، به دلیل قرارگرفتن زیر آفتاب، باد و باران‌های جنوب کشور و همجواری با زمین‌های کشاورزی در معرض آسیب‌دیدگی است.
بعد از دیدن کاخ کوروش می‌توانید برای صرف ناهار به رستوران‌های سفیر و پیمان بروید. برای رسیدن به این رستوران‌ها باید در جاده کمربندی برازجان ـ شیراز حرکت کنید. بعد از نیم ساعت به میدان شهید گنجی می‌رسید. جنب میدان شهید گنجی این دو رستوران قرار گرفته است.
بعد از صرف ناهار در مسیر کمربندی برازجان، در جاده گناوه حرکت کنید. 15 کیلومتر بعد از رستوران‌ها، روستای درودگاه قرار دارد. در مسیر ورودی روستا، رودخانه حله را می‌بینید که آب شوری دارد، ولی زیبایی خاصی به روستا داده است. در شمال روستا، بین نخلستان‌ها، کاخ بردک سیاه قرار‌گرفته است. این کاخ مربوط به عصر هخامنشی است و بعد از کاخ کوروش بنا شده است. در مسیر بازگشت، ابتدای شهر برازجان، بازاری قرار دارد که ساعات پایانی روز می‌توانید از آن خرید کنید. خرما، رطب، خارک، حصیر، ظروف سفالی، قالی، قالیچه، گبه، گلیم، نمد، گیوه، عبا، ملحفه، قبا، ارده (شیره کنجد)، انواع حلوا، رنگینک، گرده و مشتک و انواع نان محلی، چیزهایی هستند که می‌توانید سوغاتی ببرید.
روز دوم: از شهر برازجان به سمت شیراز راه بیفتید تا بعد از 18 کیلومتر به شهر دالکی برسید. پل مشیر یکی از پل‌های قدیمی و زیبای شهر است که در شمال شهر دالکی قرار دارد. در شمال غرب این شهر، آبگرم دالکی قرار دارد که برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید است. به شرطی که کمتر از 2 ساعت در آب نمانید. شهر دالکی از شهرهای دشتستان است که منابع آبی منحصر به فردی دارد. علاوه بر آبگرم دالکی، یک چشمه گوگردی و یک رود با ۲۱۵ کیلومتر طول، از این شهر می‌گذرد و باعث شده‌اند نخلستان‌های این شهر حسابی آباد باشند. در شهر دالکی یک حمام قدیمی و بقعه شاهزاده احمد قرار دارد که بهتر است دیدن آنها را از قلم نیندازید. 20 کیلومتر بعد از شهر دالکی، یک مسیر فرعی در سمت راست جاده قرار دارد. وارد این مسیر که شوید 15 کیلومتر بعد، به روستای رودفاریاب می‌رسید. در غرب روستای رودفاریاب، آبشار رودفاریاب قرار دارد که زبانزد خاص و عام است. فقط حواستان باشد در روستای رودفاریاب خبری از رستوران نیست. بساط ناهارتان را بردارید تا ضمن آن که تنی به آب می‌زنید و از طبیعت استفاده می‌کنید ناهار هم نوش‌جان کنید.
15 کیلومتر بعد از روستای رودفاریاب «بخش تنگه ارم» قرار دارد. از این تنگه 50 کیلومتر به سمت شمال بروید تا به روستای «پشت پر» برسید. در غرب روستای پشت پر «گور دختر» قرار دارد. گور‌دختر برای مادر یا دختر کوروش هخامنشی است. این اثر تاریخی تقریبا به زیبایی آرامگاه کوروش در استان فارس است. در فاصله 600 ـ 500 متری گور‌دختر، کوشک اردشیر و زندان سلیمان هم قرار دارد که بد نیست به آنها هم سری بزنید.
بعد از بازدید از این آثار تاریخی اگر خسته نبودید و همچنان انرژی لازم برای گذراندن اوقات‌فراغت‌تان داشتید، می‌توانید بساط یک شام حاضری را بردارید و در پارک شهید گنجی در میدان گنجی میل کنید.
روز سوم: پس از صرف صبحانه به سمت شهر سعدآباد که در 25 کیلومتری برازجان قرار دارد، حرکت کنید. کمتر از یک ساعت به سعدآباد می‌رسید که نخلستان‌های زیبایی دارد و از حاشیه آن رودخانه‌ای به اسم شاپور به طول ۲۳۰ کیلومتر می‌گذرد. در شمال شهر سعدآباد، رشته‌کوهی است که مشرف به رودخانه شاپور است. در ارتفاعات این کوه تعدادی اتاق شبیه به غارهای صخره‌ای و حجاری‌شده دیده می‌شود که به این مجموعه بسیار زیبا «غار چهل‌خانه» می‌گویند. غار چهل‌خانه مهم‌ترین اثر باستانی دشتستان است. یکی دو کیلومتر بعد از سعدآباد، سمت چپ جاده، روستای زیراه قرار گرفته است. در غرب روستای زیراه، آبشار زیراه خودنمایی می‌کند. در همان جاده یک کیلومتر بعد از روستای زیراه، روستای شول قرار گرفته که در غرب آن یک آبشار به اسم آبشار شول وجود دارد.
مثل روز قبل می‌توانید بساط ناهارتان را بردارید و در مجاورت آبشار زیراه یا آبشار شول بخورید یا این‌که از مسیر جاده گناوه به سمت شهر شبانکاره بروید و در چلوکبابی‌های معروف شهر شبانکاره مشغول شوید.
در مرکز شهر شبانکاره، قلعه خشتی ملک منصورخان شبانکاره‌ای قرار دارد که از آثار دوره قاجاریه است. بعد از ناهار می‌توانید از آن دیدن کنید. در 10 کیلومتری شرق شهر شبانکاره، سد شهید رئیسعلی قرار دارد که خوردن یک لیوان چای بعدازظهر در مجاورت آن خستگی یک روز شلوغ و پربازدید را از تن‌تان بیرون می‌کند. در مسیر برگشتن می‌توانید از کمربندی شهر آبپخش عبور کنید و از نخلستان‌های همان‌جا، سوغاتی‌‌هایی مثل خرما، ارده، شیر،خرما و... تهیه کنید.
بفرمایید اثر باستانی!
در شمال برازجان، در سمت راست و چپ جاده‌اى که به طرف دالکى مى‌رود، در منطقه گسترده‌ای تپه‌ها و محوطه‌های باستانى وجود دارد که نام «تل خندق» را با خود یدک می‌کشند. در سمت راست جاده، آثار یک قلعه دایره‌اى‌شکل وجود دارد که دیوارهاى بلند دور آن به وضوح دیده می‌شود. دور این قلعه خندقى وجود داشته است که امروزه و بعد از گذشت چند قرن، آثار آن در سمت شرق و جنوب شرقى آن پیداست . در‌سمت چپ جاده هم آثار فراوانى در تپه‌ها و محوطههاى مسطح وجود دارد. در تمامی این محوطههاى وسیع آثار زیادى به صورت قطعات سفال قرمزرنگ و خاکسترى ساده و همچنین تعدادى سفال از انواع لعابدار دوره اشکانى پراکنده است. در برخى از این محوطه‌ها، قطعاتى از گدازه آهن وجود دارد که نشان می‌دهد زمانی کارگاه‌هاى ذوب فلز در این محدوده وجود داشته است. یک سنگ آسیاب بزرگ در پاى تپه‌اى افتاده است، حول و حوش این سنگ علاوه بر قطعات ظروف سفالى، قطعاتى از هاون‌هاى سنگى 2 دسته‌ای هم وجود دارد. علاوه بر آن در سطح منطقه برازجان اشیایى شبیه به چیزی که در شوش به عنوان میخ‌هاى تزئینى نامگذارى شده است ، دیده می‌شود. این میخ‌هاى تزئینى حدود ۱۷سانتى‌متر بلندى دارند. سفال‌هایی که در این محدوده دیده می‌شود، مرغوب بوده و معلوم است به خوبى در کوره پخته شده‌اند. استحکام این سفال‌ها خیلى بیشتر از استحکام سفال‌هاى معمولى است و نسبت به حجم و شکل خود، وزن زیادى دارند. در محوطه باستانى تل خندق علاوه بر دیوارهاى خشتى، دیوارهایى ساخته شده است که مصالح آنها عمدتا از قلوه‌سنگ و ملات گچ مخصوص معمارى دوره ساسانى است. در پیرامون محوطه قلعه‌هایی از آجر شبیه چیزی که در آرامگاه‌هاى دوره اشکانى استفاده شده است هم وجود دارد.
